Wymagania na ocenę dopuszczającą:

 

• Wyjaśnia czym się zajmuje przyrodnik;
• Wymienia dwie dziedziny nauk przyrodniczych;
• Wymienia zmysły człowieka;
• Wymienia narządy zmysłów;
• Wyjaśnia czym jest obserwacja;
• Nazywa przyrządy przyrodnika;
• Wyjaśnia czym jest doświadczenie;
• Wyjaśnia pojęcia „próba badawcza”, „próba kontrolna”;
• Wymienia trzy zasady bezpieczeństwa w czasie wykonywania doświadczeń;
• Wie co to jest materia;
• Wymienia stany skupienia;
• Nazywa stany skupienia;
• Rozróżnia ciała kruche, sprężyste i plastyczne;
• Podaj definicję widnokręgu;
• Wskazuje linię widnokręgu na ilustracji;
• Wymienia nazwy kierunków geograficznych;
• Podaje jeden sposób na wyznaczenie kierunku północnego;
• Wyznacza kierunki geograficzne przy pomocy kompasu;
• Wie co to jest gnomon;
• Wymienia pięć królestw organizmów;
• Wymienia trzy czynności życiowe;
• Wyjaśnia czym jest samożywność;
• Wyjaśnia czym jest cudzożywność;
• Wymienia rodzaje organizmów cudzożywnych i podaje ich przykłady;
• Opisuje warunki życia w wodzie;
• Podaje nazwy trzech mieszkańców wód słodkich;
• Wymienia trzy cech środowiska życia na lądzie;
• Podaje nazwy lasu, łąki, pola i pustyni jako przykład środowiska życia na lądzie;
• Wymienia pięć dowolnych organizmów lądowych;
• Wymienia warstwy lasu;
• Rozróżnia drzewa na liściaste i iglaste;
• Rozróżnia lasy na iglaste, liściaste i mieszane;
• Wymienia warunki życia panujące na łąkach i polach;
• Podaje co łąkę odróżnia od pola;
• Podaje jak człowiek wpływa na środowisko;
• Wymienia przystosowanie ryb do życia w wodzie;
• Wymienia przystosowanie zwierząt do życia na lądzie;
• Wyjaśnia co to pogoda;
• Odczytuje temperaturę z termometru;
• Rozróżnia temperaturę dodatnią od ujemnej;
• Podaje z czego mogą być zbudowane chmury;
• Podaje nazwy opadów atmosferycznych;
• Podaje przykłady groźnych zjawisk pogodowych;
• Wyjaśnia pojęcia: wschód, zachód słońca, dzień, noc, doba;
• Wskazuje na schemacie miejsce wschodu i zachodu słońca;
• Podaje nazwy kalendarzowych pór roku  i daty ich rozpoczęcia;
• Podaje daty kiedy w Polsce dzień jest najdłuższy i najkrótszy;
• Wymienia kolejne stopnie budowy organizmów (komórka, tkanka, narząd, układ narządów, organizm);
• Wymienia składniki pokarmowe;
• Wymienia dwa narządy układu pokarmowego;
• Podaje jedną funkcję układu pokarmowego;
• Wymieni dwa narządy układu oddechowego;
• Podaje jedną funkcję układu oddechowego;
• Wymienia dwa narządy układu krwionośnego;
• Podaje jedną funkcję układu krwionośnego;
• Wymienia składniki układu ruchu;
• Wymienia dwa narządy układu rozrodczego żeńskiego;
• Wymienia dwa narządy układu rozrodczego męskiego;
• Podaje jedną funkcję układu rozrodczego żeńskiego;
• Podaje jedną funkcję układu rozrodczego męskiego;
• Podaje trzy zmiany zachodzące w czasie dojrzewania dziewcząt;
• Podaje trzy zmiany zachodzące w czasie dojrzewania chłopców;
• Wymienia dwa narządy układu nerwowego;
• Podaje jedną funkcję układu nerwowego;
• Wymieni główne czynniki chorobotwórcze (bakterie i wirusy);
• Wymieni trzy zasady zdrowego stylu życia;
• Poda definicję krajobrazu;
• Podzieli krajobrazy na naturalny i kulturowy i podaje ich przykłady;
• Podzieli skały na lite, zwięzłe i luźne;
• Nazwie trzy główne formy ukształtowania terenu;
• Poda nazwy naturalnych wypukłych form terenu;
• Wymieni nazwy naturalnych wklęsłych form terenu i rozpozna je na ilustracji;
• Dokona podziału zbiorników wód na słone i słodkie oraz poda ich przykłady;
• Nazwie biegi rzeki;
• Będzie rozróżniał krajobraz miejski, wiejski i przemysłowy;
• Wyjaśni zjawisko degradacji środowiska;
• Wymieni formy ochrony przyrody w Polsce;
• Powie w jakich jednostkach długości może podać odległość w terenie;
• Potrafi przedstawić plan przedmiotu jako rzut z góry;
• Wyjaśni do czego służy skala;
• Wymieni elementy planu i mapy;
• Różnicuje znaki topograficzne na punktowe, powierzchniowe i liniowe;
• Odczytuje informacje z legendy planu i mapy;
• Wymienia rodzaje wypoczynku;
• Wymienia zagrożenia pogodowe;
• Wymieni przyrządy przyrodnicze potrzebne do prowadzenia obserwacji   w czasie wycieczki;
• Podaje przykłady roślin rosnących w pobliżu szkoły.

Wymagania na ocenę dostateczną:

• Wyjaśnia, czym jest przyroda;
• Wymienia trzy źródła wiedzy o przyrodzie;
• Rozpoznaje cztery piktogramy substancji niebezpiecznej;
• Wyjaśnia sposób zastosowania sześciu przyrządów przyrodnika;
• Wyjaśnia różnicę między obserwacją a doświadczeniem;
• Rozróżnia stany skupienia materii w otoczeniu;
• Definiuje zjawska: topnienie, parowanie, krzepnięcie i skraplanie;
• Wymienia właściwości ciał kruchych, sprężystych i plastycznych;
• Wskazuje główne kierunki świata na róży wiatrów;
• Definiuje pojęcie „czynności życiowych”;
• Wymienia wszystkie czynności życiowe organizmu;
• Wymienia przystosowania roślin do fotosyntezy;
• Wymienia przystosowania  drapieżników, roślinożerców i pasożytów do odżywiania;
• Wyjaśnia, co to znaczy, że organzm jest pasożytem, drapieżnikiem, roślinożercą i wszystkożercą;
• Wymienia ożywione i nieożywione elementy przyrody;
• Wymienia przykłady sztucznych zbiorników wody;
• Wymienia wszystkie warunki charakteryzujące życie na lądzie;
• Wymienia po sześć gatunków organizmów z poszczególnych warstw lasu;
• Wyjaśnie jaką rolę pełnią lasy w środowisku i gospodarce człowieka;
• Podaje nazwy siedmiu roślin zbożowych;
• Podaje nazwy pięciu roślin okopowych;
• Podaje nazwy czterech roślin oleistych;
• Podaje nazwy trzech roślin włóknistych;
• Definiuje środowisko antropogeniczne;
• Wskazuje składniki środowiska antropogenicznego;
• Wymienia skrzela jako narząd wymiany gazowej u ryb;
• Charakteryzuje poznane składniki pogody;
• Podaje czym zajmuje się meterolog;
• Podaje nazwy przyrządów meterologicznych;
• Zna cykl obiegu wody w przyrodzie i nazwy zjawisk zachodzących zmian stanów skupienia;
• Wyjaśnia skrót RCB;
• Omówi pozorną wędrówkę słońca nad widnokręgiem;
• Wyjaśnia czym jest górowanie słońca i południe słoneczne;
• Wymienia sześć poznanych układów narządów;
• Wymienia trzy narządy układu pokarmowego;
• Wymienia wszystkie poznane funkcje układu pokarmowego;
• Wymienia trzy narządy układu oddechowego;
• Wymienia wszystkie poznane funkcje układu oddechowego;
• Wymienia trzy narządy układu krwionośnego;
• Wymienia wszystkie poznane funkcje układu krwionośnego;
• Wyjaśnia  pojęcie „stawy”i nazywa ich rodzaje;
• Podaje nazwy sześciu elementów układu kostnego;
• Podaje nazwy trzech narządów płciowych żeńskich;
• Podaje nazwy trzech narządów płciowych męskich;
• Podaje wszystkie poznane funkcje układu rozrodczego kobiet;
• Podaje wszystkie podane funkcje układu rozrodczego mężczyzn;
• Definiuje pojęcie „odporności i profilaktyki”;
• Wymienia wszystkie zasady zdrowego stylu życia;
• Definiuje pojęcie „używki”;
• Wyjaśnia czym jest uzależnienie;
• Podaje elementy wyposażenia apteczki;
• Wymienia elementy krajobrazu;
• Wyjaśnia budowę skał;
• Rozpoznaje opisy głównych form ukształtowania terenu;
• Wskazuje na ilustracji formy wypukłe i wklęsłe terenu;
• Rozpoznaje elementy doliny rzecznej;
• Wyjaśnie co to jest źródło i ujście rzeki;
• Opisuje wygląd doliny rzecznej w biegu górnym, środkowym i dolnym;
• Podaje cztery przykłady zmian wywołanych działalnością człowieka                  w krajobrazie miejskim, wiejskim i przemysłowym;
• Zna źródła nazw wybranych miejscowości;
• Podaje cechy parku narodowego, krajobrazowego, rezerwatu przyrody                 i pomników przyrody;
• Potrafi mierzyć odległość za pomocą taśmy mierniczej;
• Rysuje w skali 1:1;
• Wyjaśnia dlaczego skala jest potrzebna;
• Korzystając ze skali podaje rzeczywiste wymiary przedmiotu, który na planie ma 1cm;
• Wyjaśnia różnicę między planem, a mapą;
• Porównuje skalę (mniejsza, większa);
• Wskazuje na mapie poszczególne elementy (tytuł, legenda, skala, kierunek geograficzny);
• Odczytuje informacje z mapy posługując się legendą;
• Wyjaśnia jak zorientować mapę posługując się kompasem;
• Wyjaśnia jak korzystając ze skali obliczyć odległość rzeczywistość;
• Wyjaśnia jak należy się zachować w czasie burzy;
• Dokonuje obserwacji zgodnie z instrukcją nauczyciela;
• Obserwuje zwierzęta w pobliżu szkoły.

Wymagania na ocenę dobrą:

• Wymienia cztery dziedziny nauk przyrodniczych;
• Podaje definicję przyrody;
• Wymienia dziesięć źródeł wiedzy o przyrodzie;
• Podaje przykłady niebezpiecznych substancji;
• Dobiera odpowiedni zestaw przyrządów do planowanego badania;
• Potrafi zaplanować doświadczenie;
• Porównuje stany skupienia biorąc za podstawę odległości między cząsteczkami materii;
• Posługuje się skrótami międzynarodowymi do oznaczania kierunków geograficznych;
• Podaje przykłady organizmów samożywnych i cudzożywnych;
• Podaje przykłady organizmów roślinożernych, drapieżników i pasożytów;
• Wyjaśnia jak głębokość zbiorników wodnych wpływa na dostępność światła dla organizmów tam żyjących;
• Potrafi określić czy środowisko lądowe jest sztuczne, czy też naturalne;
• Wyjaśnia znaczenie lasów w zapobieganiu powodziom;
• Określa cechy roślin tworzących warstwę runa, podszytu i koron drzew;
• Opisuje rolę lasów w produkcji tlenu;
• Porównuje warunki życia na łąkach, polach i w lasach;
• Wymienia kilka gatunków udomowionych zwierząt;
• Wyjaśnia wpływ kształtu ciała organizmu na zmniejszenie oporu wody;
• Wyjaśnia stwierdzenie „pogoda jest zawsze”;
• Wyjaśnia co to jest ciśnienie atmosferyczne;
• Dopasowuje składniki pogody do przyrządów, którymi się je bada;
• Określa kierunek, z którego wieje wiatr;
• Wyjaśnia jak powstaje mgła;
• Rozpoznaje i interpretuje symbole stosowane na mapach pogody;
• Podaje nazwy osadów atmosferycznych;
• Potrafi przyporządkować narządy do układu narządów;
• Wyjaśnia rolę narządów układu oddechowego;
• Wyjaśnia rolę substancji transportowanych przez krew;
• Podaje przyczyny zatruć pokarmowych;
• Wyjaśnia jak udzielić pierwszej pomocy w przypadku oparzeń, ugryzień           i ukąszeń;
• Opisuje wybrany typ krajobrazu, biorąc pod uwagę jego składniki;
• Podaje kolory jakimi na mapie hipsometrycznej,którymi zaznaczone są niziny, wyżyy i góry;
• Wyjaśnia różnicę między pagórkiem, wzgórzem i górą;
• Podaje różnicę między kotliną a doliną;
• Rozróżnia rodzaje wód płynących;
• Wyjaśnia na czym polega ochrona gatunkowa;
• Korzysta z planu;
• Wyjaśnia pojęcie „znaki kartograficzne”;
• Podaje odległość rzeczywistą na podstawie odległości na mapie;

Wymagania na ocenę bardzo dobrą:

• Wyjaśnia czym zajmuje się biologia, geografia, fizyka i chemia;
• Rozpoznaje osiem piktogramów ostrzegających przed substancjami niebezpiecznymi;
• Na podstawie piktogramu zna skutki działania substancji niebezpiecznych;
• Potrafi zaplanować, przeprowazić i wyciągnąć wnioski z doświadczenia;
• Omawia obieg wody w przyrodzie;
• Wyjaśnia od czego zależy zasięg widnokręgu;
• Posługuje się międzynarodowymi oznaczeniami kierunków geograficznych pośrednich;
• Podaje pełne równanie fotosyntezy;
• Porównuje warunki życia na lądzie z warunkami życia w wodzie;
• Charakteryzuje warstwy lasu;
• Podaje zasady bezpieczeństwa konieczne przy zbieraniu grzybów;
• Wyjaśnia zasadę działania linii bocznej ryby;
• Podaje jednostki pomiaru składników pogody;
• Wyjaśnia czym różnią się opady od osadów;
• Wyjaśnia zjawisko powstawiania tęczy;
• Opisuje zmiany położenia słońca nad widnokręgiem w ciągu roku;
• Stosuje określenie przesilenie i równonoc;
• Wskazuje szczepienie jako profilaktykę chorób zakaźnych;
• Podaje przykłady form antropogenicznych;
• Wyjaśnia w jaki sposób krajobraz naturalny zmienia się                                      w antropogeniczny;
• Wskazuje na mapie Kampinowski Park Narodowy;
• Podaje znaczenie pojęć „ekologia i ekolog”;
• Podaje przykłady znaków punktowych, liniowych i powieszniowych;
• Przedstawia zależności w łańcuch pokarmowym;

Wymagania na ocenę celującą:

• Potrafi podać przykład łańcucha pokarmowego;
• Potrafi podać przykład zależności ekologicznej;
• Rozróżnia gatunki pospolitych zbóż;
• Wyjaśnia co to jest wysokość względna i bezwzględna;
• Wykonuje, dokumentuje i prezentuje przebieg oraz wnioski z obserwacji;
• Wykonuje, dokumentuje i prezentuje przebieg oraz wnioski    z doświadczenia;

 

 

 

Przedmiotowy system nauczania z przyrody w klasach IV

opracowała: Bożena Kozłowska

I. Kryteria ocen

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

• w pełni opanował wiadomości i umiejętności przewidziane w programie nauczania;
• samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia przyrodnicze;
• biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami przy rozwiązywaniu teoretycznych i praktycznych zadań nietypowych:
• potrafi dyskutować poprawnie pojęć przyrodniczych.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

• w pełni opanował wiadomości i umiejętności przewidziane w programie nauczania;
• sprawnie posługuje się wiadomościami i umiejętnościami przy samodzielnym rozwiązywaniu teoretycznych i praktycznych zadań nietypowych.
• potrafi mówić o przyrodzie, prawidłowo stosując pojęcia przyrodnicze;
• posiada dodatkową wiedzę przyrodniczą w zakresie, który go interesuje.

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

• opanował zdecydowaną większość wiadomości i umiejętności przewidzianych                          w programie;
• samodzielnie wykonuje typowe zadania.
• rozumie i stosuje pojęcia przyrodnicze, które były kształtowane na lekcjach;

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

• posiada braki w wiadomościach i umiejętnościach przewidzianych w programie;
• zna i rozumie podstawowe pojęcia i zagadnienia przewidziane w programie;
• wykonuje typowe zadania teoretyczne i praktyczne o średnim stopniu trudności.

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

• posiada duże braki w wiadomościach i umiejętnościach przewidzianych w programie nauczania, ale te braki nie uniemożliwiają mu nauki w klasie programowo wyższej;
• wykonuje zadania teoretyczne i praktyczne typowe- o niewielkim stopniu trudności.

 

 

 

 

 

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:

• nie opanował wiadomości i umiejętności określonych w programie nauczania, a braki te uniemożliwiają mu dalsze kształcenie w klasie programowo wyższej;
• nie jest w stanie wykonać zadania o niskim stopniu trudności.
• Dopuszcza się w ocenach bieżących stosowanie „+”, „-” Trzy „+” informują o dużej wiedzy i zaangażowaniu ucznia w uczenie się- uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą. Trzy „-” informują o dużych brakach w wiedzy i braku pracy na lekcji – uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną.
• W I semestrze klasy IV uczeń ( przy ocenianiu bieżącym) nie otrzymuje oceny niedostatecznej, jedynie- „T” – ocenę kształtującą. Ocena ta informuje o brakach, które powinien uzupełnić. Śródroczną ocenę klasyfikacyjną nauczyciel ustala według skali określonej w przepisach.

II. Formy bieżącego sprawdzania i oceniania wiadomości i umiejętności uczniów

1. Nauczyciel na lekcjach przyrody stosować będzie następujące formy sprawdzania wiadomości i umiejętności:

• Odpowiedzi ustne;
• Prace pisemne w klasie:

- kartkówka- obejmuje zagadnienia z trzech ostatnich lekcji, może być stosowana bez zapowiedzi i trwać do 20 min.

- sprawdzian zapowiedziany na tydzień przed terminem, potwierdzony wpisem                   w dzienniku, czas trwania do 45 min. Sprawdzian może być w formie testu                            z pytaniami otwartymi albo zamkniętymi.

• Aktywność na lekcji:

- praca w grupach (organizacja pracy, komunikacja w grupie, zaangażowanie, sposób prezentacji, efekty pracy);

- zgłaszanie się w czasie lekcji i udzielanie prawidłowych odpowiedzi;

- samodzielne rozwiązywanie zadań.

• Aktywność pozalekcyjna:

- zadania domowe;

- doświadczenia;

- udział w konkursach przyrodniczych.

2. Sprawdziany są obowiązkowe.
3. Uczeń nieobecny na sprawdzianie ma obowiązek zaliczyć go w formie i czasie ustalonym z nauczycielem.
4. Nauczyciel ma obowiązek udostępnić uczniowi i rodzicowi ocenioną kartkówkę                   i sprawdzian.

 

 

 

5. Przy ocenianiu kartkówek i sprawdzianów nauczyciel stosuje następujący przelicznik procentowy:

- ocena niedostateczna- 0% do 30%

- ocena dopuszczająca- 31% do 50%

- ocena dostateczna- 51% do 75%

- ocena dobra- 76% do 90%

- ocena bardzo dobra- 91% do 99%

- ocena celująca- 100%

6. Uczeń ma prawo do dwukrotnego zgłoszenia nieprzygotowania do lekcji w ciągu semestru „-” Nieprzygotowanie jest traktowane jako brak wiadomości i umiejętności                  i podlega ocenie.

III. Formy poprawy oceny:

1. Uczeń ma prawo poprawić wyłącznie sprawdzian.
2. Ocena otrzymana z poprawy jest wpisywana w dzienniku obok oceny wcześniej otrzymanej.

       IV. Umowa z nauczycielem w sprawie usprawiedliwionego nieprzygotowania:                

             1. Uczeń ma prawo do usprawiedliwionego nieprzygotowania:

 - wskutek wypadku losowego;

               -  powodu długotrwałej choroby/

              2.Na uzupełnienie braków uczeń ma tydzień.